O prvom pomenu manastira Rakovice

Krstić, Aleksandar (2021) O prvom pomenu manastira Rakovice. Saopštenja, 53. pp. 27-38. ISSN 0354-4346

Text O_prvom_pomenu_manastira_Rakovice.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (392kB)

Abstract

U radu je osporena tvrdnja koja se navodi u ranijoj literaturi da se najstariji pomen manastira Rakovice nalazi u putopisu Feliksa Petančića iz 1502. godine. Ona se zasnivala na netačnoj pretpostavci Petra Matkovića iz 1879. godine da je Petančićev Ravanicense monasterium, odnosno manastir Ravanica, pogrešno transkribovan umesto Racauicense monasterium. Petančić je zapravo prisvojio traktat iz osamdesetih godina XV veka ulcinjskog biskupa Martina Segona iz Novog Brda o putevima kojima bi se mogao izvršiti napad na Osmanlije na Balkanskom poluostrvu. Stoga, kao prvi pouzdan pomen manastira Rakovice ostaje popis Smederevskog sandžaka iz 1560. godine, kada je ovaj manastir upisan uz selo Vrčin u Avalskoj nahiji. U radu je taj podatak razmotren u svetlu predanja o preseljenju manastira, ali i uz uvažavanje rezultata arheoloških istraživanja lokaliteta Stari manastir kod sela Rakovica, tokom kojih nisu otkriveni ostaci manastirskog kompleksa. Izneti su argumenti u prilog tezi da je „Radul vojvoda“, koji se u povelji Konstantina Brankoveanua iz 1701. godine pominje kao osnivač manastira Rakovice, najverovatnije bio Radul IV (1496–1508), a ne Radul I (oko 1374/77 – oko 1383). On je verovatno obnovio zapusteli manastir na samoj granici između ugarskog Beograda i osmanske teritorije. Na kraju, zaključuje se da su povoljni uslovi za nastanak pravoslavnog manastira na takvom mestu postojali jedino tokom srpske vladavine Beogradom, za vreme kralja Dragutina (1284–1316) ili, verovatnije, za vreme despota Stefana Lazarevića (1404–1427)

Actions (login required)

View Item