Običajno pravo u namenskim obrascima povelјa bosanskih vladara i velikaša

Isailović, Neven (2021) Običajno pravo u namenskim obrascima povelјa bosanskih vladara i velikaša. Istorijski časopis, 70. pp. 117-176. ISSN 0350-0802

Text casopisi 6 - Obicajno pravo u namenskim obrascima povelja bosanskih vladara i velikasa (IC 70, 2021).pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (1MB)

Abstract

U radu su prikazani rezultati istraživanja zasnovanog na povratku izvornoj građi i na novom tumačenju oblika pojedinih formula bosanskih vladarskih i velikaših povelјa. Prvenstveno kroz poređenje dva namenska tipa isprava: darovnica upućenih domaćim destinatarima i međunarodnih ugovora, a posebno formulâ intitulacije, sankcije, zakletve i svedoka u svakom od njih, utvrđuje se stepen prisustva, svrha i značaj elemenata običajnog prava u formularima koji su načelno primenjivani u bosanskim kancelarijama i pisarskim službama. Preliminarni zaklјučci upućuju na to da je staro baštinsko pravo preovladavalo u banskim i kralјevskim ispravama namenjenim domaćem plemstvu (zbog čega se spominju „zemlјe“ bosanske države, kao i „bratija“ u formuli svedoka), dok je u međunarodnim ugovorima garancija proisticala iz druge grupe običaja – zakletve i autoriteta vladara i uticajnih svedoka. Sa druge strane, u ispravama koje su izdavali velikaši i oblasni gospodari, čija je vlast bila na hijerarhijski nižem nivou, baštinsko-rodovsko običajno pravo bilo je donekle zastuplјeno i u međunarodnoj pravnoj korespondenciji jer se verodostojnost pravnih činova auktorâ iz redova krupnog plemstva u Bosni zasnivala na saglasnosti njihovog roda, odnosno plemena, te na konačnoj saglasnosti vladara Bosne

Actions (login required)

View Item