Đurađ i Vukašin Arbanas od Karaševa: crtice o jednoj plemićkoj porodici iz 15. veka s prostora Banata

Krstić, Aleksandar (2023) Đurađ i Vukašin Arbanas od Karaševa: crtice o jednoj plemićkoj porodici iz 15. veka s prostora Banata. Istorijski časopis, 72. pp. 203-235. ISSN 0350-0802

Text A Krstic, Djuradj i Vukasin Arbanas od Karaseva.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (2MB)

Abstract

Rad se bavi plemićkom porodicom Arbanas (mađ. Orbonász) od Karaševa, čiji članovi su obavljali značajne upravne i vojne dužnosti u južnim oblastima i na granicama Ugarske tokom 15. veka. Oskudna izvorna građa dopušta da se samo u osnovnim crtama prati njihova delatnost. Najistaknutiji predstavnici porodice i osnivači dve njene grane bili su braća Đurađ i Vukašin Arbanas. Đurađ je 1437. godine kao honor držao kraljevsku tvrđavu Karaševo (mađ. Krassófő, rum. Carașova) u današnjem rumunskom Banatu, što svedoči da je on tada već imao značajnu poziciju u ovoj pograničnoj oblasti Ugarske. U istoriografiji se smatra da braća vode poreklo iz srpske plemićke porodice s prostora Albanije. Zanimljivo je da dva srpska letopisa pominju izvesnog Vukašina Zuprovića kao istaknutog učesnika ugarskog pohoda protiv Turaka u Srbiji 1437. godine. Građanski rat u Ugarskoj posle smrti kralja Alberta (1439) pogodovao je daljem usponu braće Arbanas. Đurađ je kao pristalica kralja Vladislava I i Jovana Hunjadija dospeo do položaja tamiškog župana (1441–1442). Vukašin dobija značajnu ulogu u upravljanju Tamiškom županijom, kao opunomoćenik svoga brata. Njihovi potomci su takođe gradili karijeru na granici tokom vladavine Matije Korvina. Đurađ Mlađi je krajem devedesetih godina 15. veka bio beogradski kapetan (ban), dok je Vukašinov sin Petar u to vreme (1489) bio kapetan tvrđave Haram na Dunavu

Actions (login required)

View Item