Stanovništvo Banije – odlike demografskog razvoja i promene versko-etničke strukture od kraja XVIII do početka XX veka

Delić, Nino (2024) Stanovništvo Banije – odlike demografskog razvoja i promene versko-etničke strukture od kraja XVIII do početka XX veka. In: Banija – srpski narod, istorija i kultura (tematski zbornik). Matica srpska, Novi Sad, pp. 279-304. ISBN 978-86-7946-497-2

Full text not available from this repository.

Abstract

Oblast Banske krajine, odnosno Banije, bila je deo vojnokrajiškog sistema Habzburške monarhije od XVIII veka. Obe, odnosno Prva i Druga banska regimenta razvojačene su i priključene najvećim delom Zagrebačkoj županiji posle ukidanja Vojne krajine 1882. godine ali su krajiški način života i organizacija društva ostali karakteristični i za kasniji period. Sa gledišta demografije za ovu su oblast bile karakteristične velike zadružne porodice podsticane vojnim sistemom, veoma visoke stope rodnosti i smrtnosti kao i nizak stepen urbanizacije. Krajiško stanovništvo u Baniji je kontinuirano naseljavano sve do kraja XVIII veka kada je zabeležena apsolutna većina šravoslavne, etnički srpske populacije. Srpsko-pravoslavna većina se održala sve do Prvog svetskog rata, ali sa povremenim tendencijama opadanja. Poseban slučaj su po tom pitanju predstavljali gradovi (vojni komuniteti). U Kostajnici su na početku XIX veka pravoslavni stanovnici činili većinu, da bi početkom sledećeg stoleća bili u velikoj manjini, dok je u Petrinji njihov udeo u stanovništvu bio konstantno nizak, neproporcionalan u odnosu na širu oblast. Srpske pravoslavne porodice su krajem XVIII veka živele u velikim zadružnim kućama sa relativno malim brojem dece, najverovatnije usled visoke smrtnosti odojčadi. Posle ukidanja Vojne krajine ubrzana je izgradnja kuća i raspad zadruga, te su početkom XX veka Srbi u Baniji uglavnom živeli u domaćinstvima koje su činile pojedine nukleusne porodice sa mnogo dece usled visokih stopa rodnosti

Item Type: Book Section
Uncontrolled Keywords: Banija, Banska krajina, Vojna krajina, XVIII vek, XIX vek, XX vek, demografija, statistika, Srbi, pravoslavno stanovništvo
Subjects: D History General and Old World > D History (General) > D204 Modern History
D History General and Old World > DR Balkan Peninsula
H Social Sciences > HA Statistics
Depositing User: Milica J
Date Deposited: 20 Jan 2025 09:21
Last Modified: 20 Jan 2025 09:21
URI: http://rih.iib.ac.rs/id/eprint/1523

Actions (login required)

View Item View Item