Srpski jezik i ćirilično pismo u jugoistočnoj Evropi u XV i XVI veku

Isailović, Neven and Krstić, Aleksandar (2018) Srpski jezik i ćirilično pismo u jugoistočnoj Evropi u XV i XVI veku. Prevodilac, XXXVII. pp. 43-52. ISSN 0351-8892

Text Isailovic_Krstic_Srpski_jezik_i_cirilicno_pismo_u_jugoistocnoj.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (926kB)

Abstract

Rad je posvećen upotrebi srpskog jezika i ćiriličnog pisma kao diplomatskog tokom 15. i 16. veka na prostoru jugoistočne Evrope. Iako je slovenski jezik neosporno dominirao pismenošću Vlaške, Moldavije i Albanije, a bio je prisutan i u Transilvaniji i Mađarskoj, Osmansko carstvo je bilo glavni pokretač uvođenja srpske redakcije i kancelarijskog brzopisa kao diplomatskog jezika i pisma jugoistočne Evrope, naročito na prelazu iz 15. u 16. vek. Srpski idiom i ćirilično pismo su procvat doživeli sa širenjem turske vlasti na Balkanu. Aparat turske vlasti preuzimao je određene administrativne i zakonske prakse osvojenih zemalja, ali i sredstva diplomatske korespondencije, pa su slovenske isprave ranijih vremena vlasti bile legitimno sredstvo dokazivanja i na šerijatskim sudovima. Prepiska sa Turcima dala je pun zamah i razvoju mađarskih, a donekle i mletačkih i slovenskih kancelarija. Turske srpske kancelarije javljaju se krajem 14. veka, mada prvi sačuvani dokumenti potiču iz 30-tih godina 15. veka. Krajem 15. i početkom 16. veka na srpskom jeziku je vođena prepiska ugarskih vladara sa turskim. Krajem 16. veka počinje i upotreba drugih jezika u diplomatskoj prepisci uporedo sa srpskim – turskog, mađarskog i latinskog. Od kraja 16. i početka 17. veka postoji veći broj sačuvanih pisama na turskom i arapskom pismu koja su razmenjivali vladari Transilvanije i turski zvaničnici. Iako je upotreba srpskog jezika u širokoj diplomatskoj pismenosti postepeno opadala, on je bio važan tokom dužeg vremenskog perioda, jer je ostao najšire korišćen jezik slovenskih zemalja osmanskog Balkana, ali i delova današnje Rumunije u kojoj se koristio sve do 19. veka

Actions (login required)

View Item