Pomeni srpskog imena u srednjovekovnim bosanskim ispravama

Isailović, Neven (2018) Pomeni srpskog imena u srednjovekovnim bosanskim ispravama. In: Srpsko pisano naslјeđe i istorija srednjovjekovne Bosne i Huma. Univerzitet u Banjoj Luci, Filološki fakultet ; Univerzitet u Banjoj Luci, Filozofski fakultet ; Filozofski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu, Banja Luka ; Istočno Sarajevo, pp. 261-282. ISBN 978-99955-58-40-6

Text 7 Pomeni predaka i srodnika u srednjovekovnim bosanskim poveljama (Srednji vek u srpskoj nauci VIII, 2017).pdf Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (4MB)

Abstract

U radu su razmotreni pomeni srpskog imena u srednjovekovnim bosanskim povelјama i pismima (od XIII do XV veka), sa posebnim osvrtom na pitanje postojanja i postojanosti tradicije o srpskoj državnosti u srednjovekovnoj Bosni i njenim sastavnim delovima, kao i na pitanja vezana za jezik i stanovništvo. Utvrđeno je da se Srbi, Srbija, srpski vladari, srpski jezik, ali i Raška i raški vladari, javlјaju mestimično, u različitim i međusobno uglavnom nezavisnim kontekstima. Dok su tradicije o nekadašnjem državnom i narodnosnom zajedništvu bile prisutne u prvoj polovini XIII veka, najkasnije od vremena bana Stjepana II njihov odraz više nije vidlјiv u dokumentima. Jedino se u Humu, koji je Stjepan u potpunosti osvojio do 1326. godine, dugo održala prvobitno etnička, a docnije društvena podela na Srbe i Vlahe. Povratak srpskog imena u dokumente bosanskih vladara nakon proglašenja Tvrtka Kotromanića za kralјa (1377) bio je u vezi sa vladarskom ideologijom, ali i praktičnim razlozima koji su se ticali odnosa sa Dubrovnikom. Kada je Tvrtko umro, a nemanjićka državnost dobila nastavlјača u državi Lazarevića i, potom, Brankovića, bosanski kralјevi su zadržali titulu kralјa Srba (kralјa Raške, u latinskim ispravama) i podizali dubrovačke tribute, ali se nisu isticali kao srpski vladari i nastavlјači starih državnih tradicija. Bosanski velikaši nisu se u svojim dokumentima pozivali na motive u vezi sa srpskom državnošću ili narodnošću. Srpski jezik je, pak, jedini jezik koji se pominje u bosanskim ispravama pisanim narodnim jezikom, s tim što se javlјa u svega pet od oko 430 dokumenata. Na pečatima se srpsko ime ne pominje, ali je pod kralјevima Tvrtkom I i Dabišom na velikom pečatu bio prisutan nemanjićki grb, a titula kralјa Raške i docnije

Actions (login required)

View Item