Resavska zvona i monaška izdaja – o jednoj vesti iz Nikoljskog i Brankovićevog letopisa

Krstić, Aleksandar (2021) Resavska zvona i monaška izdaja – o jednoj vesti iz Nikoljskog i Brankovićevog letopisa. In: Srednji vek u srpskoj nauci, istoriji, književnosti i umetnosti. Narodna biblioteka „Resavska škola“; Institut za srpski jezik SANU, Despotovac; Beograd, pp. 181-202. ISBN 978-86-82379-86-7

Text A Krstic, Resavska zvona i monaska izdaja.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (603kB)

Abstract

Dva stara srpska letopisa, Nikoljski i Brankovićev, donose vest da je sultan Mehmed II odneo u Carigrad velika resavska zvona usled izdaje nekog monaha. To se, prema ovim letopisima, dogodilo pošto je sultan razorio utvrđenja koja su despot Vuk Grgurević i Ugri izgradili radi blokade Smedereva. Oba letopisa ovaj događaj pogrešno datuju u 1474. umesto u 1476. godinu. U radu je ova vest sagledana u svetlu podataka prvih osmanskih popisnih deftera o manastiru Resavi. Turci, koji su zaposeli Resavu u maju 1458. godine, u njena utvrđenja smestili su brojnu posadu, sastavljenu od muslimana i hrišćana, ali je manastir u novim uslovima, izgleda, uspeo da opstane još nepune dve decenije. Resavski kaluđeri, predvođeni monahom Nikonom, držali su 1467. godine kao timar dva sela, uz obavezu da daju dva člana posade za službu u resavskoj tvrđavi. Međutim, manastir je ukinut, a crkva Svete Trojice pretvorena u tvrđavski magacin pre sledećeg popisa 1476/77. godine, dakle, u isto ili približno isto vreme kada su odneta i manastirska zvona. Kako je monah Nikon i posle toga ostao u turskoj službi i dobio novi timar u dolini Morave, u radu se iznosi pretpostavka da je upravo on taj monah koga letopisi okrivljuju za izdaju zbog odnošenja zvona. Taj čin je i praktično i simbolično označio viševekovni prekid duhovnog života u zadužbini despota Stefana

Actions (login required)

View Item