Krstić, Aleksandar (2025) Blagoverna gospoda i slavne gospođe: studije o bračnoj politici, društvenom položaju i posedima srpske elite u Ugarskoj (XV–XVI vek), I deo: Brankovići, Jakšići i Belmuževići. Istorijski institut, Beograd. ISBN 978-86-7743-159-4
Full text not available from this repository.Abstract
Knjiga je rezultat višegodišnjih istraživanja istorije Srba u Ugarskoj u XV i XVI veku i fokusira se na tri najznačajnije srpske porodice koje su u toj kraljevini našle utočište posle propasti srednjovekovne srpske države. Naučna istraživanja istorije Srba u Ugarskoj u poznom srednjem veku započeta su još u XIX stoleću, i od tada su se tom temom bavili mnogi istaknuti srpski istoričari. Ipak, i pored toga, mnoga pitanja su ostala nedovoljno istražena a zaključci do kojih je istoriografija došla nepotnuni ili čak pogrešni. To se, na prvom mestu, odnosi na prosopografske i genealnoške podatke o istaknutim predstavnicima srpske elite u Kraljevini Ugarskoj. Digitalizacija arhivske građe i drugih vrsta izvora, kao i rezultati do kojih su došle strane istoriografije i druge naučne discipline (u prvom redu istoričari umetnosti, arheolozi i istoričari književnosti), omogućavaju da se dosadašnja saznanja o životu, bračnim vezama, posedima i karijerama članova porodica Branković, Jakšić i Belmužević dopune, a pogrešna shvatanja isprave. Prvi deo knjige posvećen je srpskim despotima iz porodice Branković i njihovim suprugama: Vuku Grgureviću i Barbari Frankapan, Đurđu (II) i Izabeli del Balco (o kojoj dosadašnja istoriografija praktično ništa nije znala), Jovanu i Jeleni Jakšić. Posebno poglavlje posvećeno je prenosu srpskog despotskog dostojanstva na hrvatsku aristokratsku porodicu Berislavić, njihovom odnosu prema tradicijama koje su baštinili srpski despoti, ali i stavu koju su prema njima imali Srbi u Ugarskoj i Srpska crkva. U narednom poglavlju analizirani su i saopšteni podaci o kćerima despotice Jelene, gde su ispravljeni raniji zaključci o njihovom broju i bračnim vezama i prikazani njihovi životni putevi koji su ih odveli u Hrvatsku, Moldaviju i Veliku kneževinu Litvu. Drugi deo knjige posvećen je brojnim članovima tri generacije porodice Jakšić, njihovom usponu u vojnoj i diplomatskoj službi ugarskih kraljeva, posedima koje su dobijali, bračnim vezama i uklapanju u ugarsku plemićku sredinu. Tu su takođe doneti brojni novi podaci o zemljoposedima Jakšića, ali i o njihovim bračnim vezama. Posebno su obrađene ličnosti ženskih članova porodice (Ana Jakšić Glinska, baba ruskog cara Ivana Groznog, njena sestra Irina Hercegović, Poliksena, žena Marka Jakšića i njenih šest kćeri, i dr). Poslednji segment knjige se na isti način bavi trima generacijama porodice Belmužević. Kroz izlaganje o ovim porodicama saopšteni su i podaci o brojnim njihovim službenicima, od kojih su mnogi bili Srbi, kao i o drugim pripadnicima srpske elite u Ugarskoj toga vremena, prvenstveno onima koji su bili u bračnim i porodičnim odnosima s Brankovićima, Jakšićima i Belmuževićima. Takođe, razmatrana je i uloga srpske elite u naseljavanju srpskog stanovništva u Ugarsku u XV i XVI veku. Tekstualni deo monografije upotpunjuju rodoslovne tablice ovih i sa njima povezanih porodica o kojima se govori uknjizi, kao i pet karata: 1. Posedi srpskih despota u zapadnoj Slavoniji; 2. Posedi Jakšića u istočnoj Slavoniji; 3. Posedi srpskih despota i Jakšića u Sremu; 4. Posedi Jakšića i Belmuževića u Pomorišju i današnjem Banatu; 5. Posedi Jakšića u Transilvaniji
| Item Type: | Book |
|---|---|
| Additional Information: | COBISS.SR-ID 167044105 |
| Uncontrolled Keywords: | Srbi u Ugarskoj, srpski despoti u Ugarskoj, Brankovići, Jakšići, Belmuževići, plemstvo, bračna politika, posedi, pozni srednji vek |
| Subjects: | C Auxiliary Sciences of History > CS Genealogy D History General and Old World > D History (General) > D111 Medieval History D History General and Old World > DR Balkan Peninsula |
| Depositing User: | Slavica Merenik |
| Date Deposited: | 02 Sep 2025 09:13 |
| Last Modified: | 02 Sep 2025 10:12 |
| URI: | http://rih.iib.ac.rs/id/eprint/1568 |
Actions (login required)
 |
View Item |
